• Drukuj
• E-mail

Harnaś - "Złote Pióro" w kategorii proza - dorośli w konkursie "Piykno jest nasa Ziymia Żywiecko".


Łod Babi gory zacynało świtaj a ptoski jesce cichućko ale już wyraźnie zacynany sie budzić ze snu i swoim popiskiwaniym witały nowy dziyj który dany im był łod Pana Boga. Na siwym niebie znaj jesce było pojedynce migotliwe gwiozdki a nojaśniyjso miyndzy nimi znano syćkim jutrzynka migotała nojwyraźni a górole zwali jom Boskom gwiozdom.

Stary gazda patrzoł z łozka przez małe łokiynecko na te migotliwom gwizdecke i dumoł nad roznymi rzecami z młodości i nad teraźniyjsymi casami . Jego usom dolatywało roz po razie pioci kochota a stary zygor miarowym cykanim łodmiyrzył bezustanku lecący do przodu niemiłosiernie cas. Gazda lezoł jak by uśpiony tym miarowym cykanim zygara a jego myśli wyndrowały po nieznanyk dlo nikogo miyjscak. Nogle z tej zadumy wyrwało go rownie miarowe uderzyni tego samego zygara ktory wte łodbijoł pełnom godzine. Chłop wzdrygnył sie na łozku i pocon licyć mimowoli dzwiycne stukania . Nalicył piynć razy i pocon sie rusać z pościeli. Wstoł i piyrse co zrobił coby dobrze dziyj zacąć przezegnoł sie i klyknył przed łobrazym Matki Boski coby wyśpiywaj godzinki. Bez tego dziyj nimog sie zaconć. Zanim zaroz pocyni sie rusaj baba i dzieci . Un głośno śpiywoł naucone jesce łod swoich łojcow słowa modlitwy a dzieci i baba tez jus klynceli i mruceli z cicha nabozne słowa godzinek. Kie kojcyli poranne witani dnia z Panym Bogiym, na polu wstawoł juz na całego rześki poranek . Ptoski wyśpiywowały swoje modlitwy juz pełnym głosym a dziyj zapowiadoł sie przecudny.

Gazda wstoł z kolon i pocon sie łoblykaj i sykowaj sie ku łoporządzaniu gowiedzi. Jedyn z synow juz klyncoł przy piecu i składoł łogiynek. Po malućki kwilce z pomiyndzy blachow zacyna sie snuć chybotliwo smuzka dymu a po izbie cuć było miłom woń polonego drewna. Mama naloli do gorckow mlyka i ukroli po bogatej skibce chleba coby se syćka pojedli, chłopcy skocyli ku stole ale zanim chycili sie jedzynio zaś piyknie sie przezegnali i dopiyro pocyni jeś.

Gazda nie patrzoł jedzynio ba porwoł skopiec i wyseł do pola . Kie ino zaskrzypiały dźwiyrze łod siyni to jak by na przywitani zacyny sie łodzywaj głosy gowiedzi co cuła ze i dlo nik śniodani idzie. Za becały łowiecki a krowy i cielynta pomogały im do wtóru. Duzy siwy woł burtoł łajcuchym i łobziyroł sie kie uwidzi swoigo gazde z kłackiym siana i skopcym wody. Zaskrzypioł kołowrot przy studni i skopiec za skopcym gazda roz sie pojawioł a roz znikoł w ciymnej sopie. Kie juz napoił cały dobytek pocon schybowaj wonne sianko a łowiecki i krowy z cielyntami zarły ze smakiym zielny przysmak co pachnioł maciyrzankom i dziurawcym . Kie juz jaśla były pełne a krowy spokojnie chrustały siano wzion sie chłop za dojyni . Krowicki stoły spokojnie a un sprawnie wartkimi ruchami napełnioł skopce ciepłym pachnoncym mlyckiym . Nie było go duzo bo co dopiyro sie wiosna zrobiła i na suchym futrze krowy tez przysusyły ale wdy starcyło coby sie napić i syrka masełka swoigo narobić .

Kie juz nadoił gazda mlyka, wloz do chałpy ze skopcami a baba wziyna mlyko cedzić do gorkow. Chłopcy poskocyli z gorckami coby im mama naloli a łojciec dopiyro teroz zasiod do jedzynio, kie ranny obrządek koło bydła był zrobiony. Kroł skibki z duzego łokrągłego chleba i zaś zanim siod i zacon śniodać przezegnoł sie poboznie. Jod chlyb ze świyżym masłym i przypijoł ciepłe jesce mlyko co go kwilke tymu udoił . A mrucoł przy tym jedzyniu z lubosciom bo nic mu tak nie smakowało jak chlyb z mlykiym , bo po prowdzie to i tak co innego nie było. Kie pojod zacon sie zbiyrać do polnej roboty bo wiosna juz doś długo gościła na Beskidzie a przyłogi i niwecki łobeskły juz piyknie i mozna było łorać. Tak tez pozbiyroł ździorty na rafiocka a ze sopy wywiod swoigo wiernego pomocnika . Wielkigo siwego woła co go jaze kiesik z łorawy przywiod coby w robocie ulzył. Zawołoł na chłopcow i pojechali coby polnom robote zacąć .

Zaprzągnoł wołu do pługa i dawaj przyłog łoraj. Starsy syn woła poganioł łociec za pugiem chłodził a młody skiby chytoł kie sie waliły ,bo we walnej kympce łorali. Woł niby to lyniwym krokiym seł spokojnie tam a na zod. Skiby sie łodwalowały a wilgotno ziym woniała wiosnom. Saro pliszka co jo tom górole nazywali pastyreckom skokała ze skiby na skibe i zbiyrała robocki co sie z pod ziymie za pługiem ukazowały. Tak łorali jaze kasik w łoddali usłyseli dzwiynk dzwonka na kościelnej wieży . Chłopiec co woła poganioł na tyn dźwiynk zaroz wstrzymoł łorani i copke sjon z głowy za nim tak samo zrobiła resta. To Janioł Pajski dzwonek na wieży łoznajmił i trza było robote wstrzymać i modlitwe wiernie łodmowić. Dali juz pote do popołednia łorali jaze skojcyli i zjechali ku hyzom. W chałpie na stole już dymiła miska z masconymi ziomniockami a w gorku stoło kwaśne mlyko. Chłopcy wziyni sie za jedzyni a łociec poseł zaś na popołedni zafutrować bydłu i woła po robocie łodfutrować i na poić bo wdy to było na pirsym miejscu a pote dopiyro som jod . I tak sie gazdowsko robota ściągała jaze ku wiecoru. I po ciynzkim ale łowocnym dniu zaś przysła cicho spokojno beskidzko noc. Zmordowani robotom siedzieli na ławach a ciotka co to wiecorami przychodzili na pogodki łopowiadali ło staryk casak jeji młodości i ło roznyk dziwak co widzieli w zyciu.

Kie sie juz pogodki skojcyły a ciotka pośli to syćka klynkli do wiecornej modlitwy a pote pokładli sie spaj. Gazda jesce długo ni mog usnyj i zaś patrzoł w łokiynko na łozgwiezdzone niebo a na myśl przychodziły mu casy kie razym ze swoim łojcym te ziym łobrobiali i kie som sie ucył gazdowskigo zwyku . W piecu tlił sie dogosajoncy łogiynek a zygor wybijoł nieustannie swoje sekundy co małymi krokami wiedły syćkik do wiecności...

Mariusz "Harnaś" Kąkol

Trza tez łobocyć:
Wiersz (I miejsce) i proza (III miejsce) Harnasia z konkrusu w 2010
"Świynty Scepon" i "Stworzył Bog Górola" Wiersz (I miejsce) i proza (II miejsce) Harnasia z konkrusu w 2011
Gwara - dział ciecina.eu z tekstami pisanymi Żywiecką gwarą m. in. przez Harnasia
"Świniobici" - Brodas I miejsce w kategorii wiersz w konkrusie w 2012