View Comments
Jak jino bocym, to zawse ktosik z cymsik, abo za cymsik, chodził po wsi.
Nie myśle ło tyk co we wsi majom chałpy ji ta chodzom kany jim trzeja, jino ło tyk co kcom co zrobić, abo co sprzedaj, abo ji tez co jinnego. Casy sie zmiyniajom, zmiyniajom sie tez ci co po wsi chodzom. Dzisioj, to jak wszyjscy wiedzom ji widzom, nojwiyncyj chodzi takik, co to kcom cosik sprzedaj. Nosom, abo tez wozom nojroźnijse klamory, a wszyśko jak godajom jes nojlepse ji nojtajse, nic jino kupowaj. Chodzom tez tacy, co ta na cosik zbiyrajom piniondze. Duzo tez jes takik, co to zawse jim bakuje jino dwa złote na piwo. Porestom, co ta byde pisoł, kiej wszyjscy wiedzom kto jim ta klupie do dźwiyrzy. A jako to bywało łoni, ji kto chodził po wsi?

Jak jo bocym, to wiyncyj było takik co ta kcieli co zarobić a nie przedaj. Na tyn przykłod, to chodził po wsi śklorz. Dzisioj jak trzeba, to bierze sie kwatere z łokna ji sie jidzie do śklorza. Downij, to śklorz chodził po wsi som. Mioł takom skrzynie na selkak w ktorej były syby ji tom skrzynie dźwigoł na plecak. Nigdy zek sie ni mog nadziwić, ze tela tego mo ji ze sie mu ty syby niy łozbijom. A śklorz sed s tom swojom skrzyniom ji wołoł: „łoookna śkliiić, łoookna śkliiić”, łooobrazy, ji kto ta mioł sybe wybitom w łoknie, abo tez w łobrazie, to mu jom zaśklił. Łoć ta łokna w chałpak były maluśki, to ji tak ta skrzynia musiała byś łokrutnie ciynsko, bo śkło przeca nie jes leki. Drugim takim, ktorymu nie sło sie nadziwić, to był drociorz. Sed bez wieś ji tez wołoł: „gooorki drotować, talyyyrze, miiiski”. Jus ta moze nie wiela jes ludzi, co by wiedzieli jak drociorz drotowoł jaki zdziort. Bo widzicie, jak sie łozbije jaki gornek abo talyrz, to sie ty trzopki wychynie ji sie kupi nowy. Drzewij kiej ludzie ni mieli tela piniyndzy co dzisioj, to sie nic ni mogło skasyrować ji taki łozbity zdziort drociorz łumioł zdrotować coby był jak cały. Nie było takik klejow jak dzisioj co to wszystko klejom. To ze tyn drociorz zdrotowoł gliniany gornek abo jaki gorcek, to ta jesce nie było nic takigo, nale zdrotować talyrz abo miske, to juz był dziw. No ji na takij zdrotowanej misce sie jadło, w zdrotowanym gorku było mlyko a z drotowanego gorcka sie piło. Gorzyj jino było z myciym, bo wiycheć sie targoł na tyk drotak. Chodził tez po wsi ślajfiyrz co swojom masine tez nosił na plecak ji wołoł: „noooze, nooozycki, brzyyytwy do brusynio”. Ta masina co to jom dzisioj nazywajom ślifierkom, to była na pedał jam masina do sycio. Straśnie nom sie podobały jiskry, ktore leciały kiej tyn ślajfiyrz co brusił. Casym, to bez wieś jechali pogorzelcy. Jak sie komu spoliła chałpa abo jaki chyze a ni mioł asekuracje, to po tym jechoł po wsiak a ludzie mu ta dali scypte zboza, abo ziomniokow, casym siana gowiydzi abo ji ta co jinnego. Chodzili tez po wsi dziady, tacy co to nic ni mieli jino torbe ji kij. Starsi to ta bydom pamiyntać Pawła z Bystrej, Heromina, Marguśke abo Hanke Kulke, co to byli takimi dziadami jak z rodziny ji brało się jik do chałpy jak swojigo. Tyn Paweł z Bystrej, to ni mog chodzić a jesce ciongnoł taki mały wozecek, w ktorym woził co ta mioł, abo co mu ta ludzie dali. Chodził biydocysko cały cas w bosu, jino w zimie, to ta ty swoje chośle łowijoł jakimi chadrami. Zol nom go było, to my mu tyn wozecek casym ciśli kany do kympki. Kiedysik, to było tak, ze kozdo wieś to se miała swojigo dziada ji chowali go spod numeru. Było to tak, ze dziod kozdom noc społ w innej chałpie ji tam tez jod, bo tak kozoł wojt ji kwita. No ji widzicie, łoć ta nic ni mioł, nale dach nad głowom mioł pewny. Nale tez powiym wom, ze na takigo dziada to sie casym cekało kiej przyjdzie. Bo widzicie, jak nie było przy kim dzieci małe w chałpie łostawić, to ta dziod przypilnowoł ji dzieci ji chałpy. Nojlepso była tako co jom nazywali Marguśka. Łuna dzieci pilnowała, bawiła ji jesce jim śpiywała rozne pieśnicki. Bocym jednom, co sie zacynała: jak Najświyntso Paniynka po świecie chodziła, to swojigo synecka za roncke wodziła ...” Łu nos jeździł tez po wsi wozeckiym, samociąz, Majcher. Nie wiym jak sie nazywoł, jino tak wszyjscy na niego godali. Do tego wozecka, to zbiyroł po drodze kobylińce. Downij było duzo koni, to ji kobylińcow tez sie dało na drodze nazbiyraj. Ty kobylińce, to były potrzebne do hamry kany loli zielazo a kobylińce dawali do piosku z którego sie robiło formy. Sed tez casym bez wieś ziander z wielkim gwerym na ramiyniu. Nie jechoł autym ba sed se pomału, łobziyroł sie naobkoło ji na wszystko dawoł pozor. Jak mu sie co nie widziało, to napisoł śtrof abo skonierowoł kogo ta trzeja było ji jak było za co. Było jesce duzo jinnyk co ta casym śli abo jechali bez wieś. Jeździł dziekciorz co sprzedawoł dziecheć, ktory był dobry na kopyta koniom abo raci bydłu. Nosili ji wozili grabie, kosycki, karetki ji co ta jino kany. Nojwiyncyj to tego robowali w Kosarawie ji bez to łu nas godali, ze tam jes ciynski przemys.

No ji widzicie jak to sie zmiyniło. Juz ta nigdy nie łusłysymy: „łoookna śklić”, „gooorki drotować”, abo ji jinacyj. Już ji ta niy jes to tako wieś jako była drzewij. Powiym wom, ze mi zol tego wsyćkigo co jus na dobre łodesło ji nawet tej biydy co była jakosik tako swojsko ji tyk dziadow co byli jak rodzina. Nale cy dzisioj poradził by cłowiek tak zyćjak downij? Miyjcie się ta zdrowo.
Nie myśle ło tyk co we wsi majom chałpy ji ta chodzom kany jim trzeja, jino ło tyk co kcom co zrobić, abo co sprzedaj, abo ji tez co jinnego.


Dziadek Staś